We leven in een wereld waarin klimaatverandering een steeds belangrijkere rol in het leven van mensen speelt. Zo heeft 1 op de 5 jongeren stress door de opwarming van de aarde (Van De Hulsbeek (2023)). De sleutel voor het tegengaan van klimaatverandering is het reduceren van de uitstoot van broeikasgassen, waarvan CO2 de bekendste is.
Daarom heeft de Europese Unie een akkoord ondertekend waarmee het in 2050 klimaatneutraal wil zijn, dat wil zeggen, netto geen CO2 meer uitstoten. Om dit doel te halen moeten alle sectoren meedoen, dus ook de reisbranche. Om dit te doen is het belangrijk om dus op een manier te reizen die zo min mogelijk CO2 per kilometer uitstoot.
Milieu
Een van de eenvoudigste manieren om zo min mogelijk CO2 uit te stoten is door mobiliteit met behulp van elektriciteit. Bij veel transportmogelijkheden is dit nog niet goed ontwikkeld. Bij de auto is de elektrische mogelijkheid er wel, al is het bereik van de elektrische auto nog klein. Bij de andere en grootste concurrent van de trein, het vliegtuig
Voor internationaal vervoer staat de trein onderaan wat betreft de uitstoot van CO2 . Dit komt doordat de trein in tegenstelling tot veel andere voertuigen elektrisch is. Hierdoor is het mogelijk om met hernieuwbare energie te reizen in plaats van met fossiele brandstoffen die niet hernieuwbaar zijn.
Bij vliegtuigen is het zo dat het opstijgen en landen relatief veel CO2 uitstoot kost. Dat is te zien in onderstaand figuur, waar de verhouding tussen stijgen en landen in vergelijking met het vliegen zelf over de lange afstand maar een klein
Het grootste punt waar milieuwinst op te behalen valt is de infrastructuur. Het spoor bestaat voor het grootste gedeelte uit beton en staal en bestaat, wat beide veel CO2 uitstoot. Beton stoot gemiddeld 508 kilo CO2 uit per kubieke meter en staal rond de 480 kilo per ton staal. Dit komt vooral doordat beide tot grote hitte gebracht moeten worden om bewerkt te kunnen worden. Als je dus minder beton en staal kan gebruiken, of ze op een andere manier kan bewerken, dan zou dat een grote milieuwinst zijn. Bij beton wordt er al erg naar verduurzamen gekeken door bijvoorbeeld minder cement in het beton te stoppen en beton te recyclen, wat veel beter is voor het milieu. Olifantengras in beton mengen is ook nog een optie. Ook wordt er gekeken om betonnen constructies een langere levensduur te geven, omdat de kwaliteit van beton niet snel achteruitgaat en wel 150 jaar mee kan. Als we in de toekomst echter milieuneutraal spoor aan willen leggen zal er echter nog wel een sprong gemaakt kunnen worden naar duurzamer bouwen. Hout is nu nog niet een reële optie omdat het een relatief korte levensduur heeft, en er grote krachten op de liggers werken.
De CO2 uitstoot van verschillende voertuigen per kilometer.
(Rail and waterborne — best for low-carbon motorised transport, z.d.)
Bronnen
Duurzaamheid beton: feiten en fabels | Betonhuis. (2022, 17 juni). Betonhuis. https://betonhuis.nl/betonhuis/duurzaamheid-beton-feiten-en-fabels
Peeters, P. (2019a). Parlement en wetenschap: VLIEGBELASTING GEDRAG EN ALTERNATIEVEN. Factsheet.
Peeters, P. (2019b). Luchtvaart en klimaat; reactie op het Rli advies. Vervoerwetenschap, 55(3).
Rail and waterborne — best for low-carbon motorised transport. (z.d.). European Environment Agency. https://www.eea.europa.eu/publications/rail-and-waterborne-transport
Staal & CO2 | Bouwen met staal. (z.d.). https://www.bouwenmetstaal.nl/themas/duurzaam/staal-co2
Steel rail of different standards for railway track. (z.d.). http://www.railjoint.com/rail-fasteners/steel-rail.html
Transport and Environment Report 2020 - Train or plane? (z.d.). European Environment Agency. https://www.eea.europa.eu/publications/transport-and-environment-report-2020
Van De Hulsbeek, J. (2023, 26 september). Boos, bang en verdrietig: een op de vijf jongeren ervaart klimaatstress. NOS. https://nos.nl/artikel/2491852-boos-bang-en-verdrietig-een-op-de-vijf-jongeren-ervaart-klimaatstress
De uitstoot van verschillende vluchten verdeeld over de verschillende trajecten in een vlucht.
(Transport and Environment Report 2020 - Train or plane?, z.d.)
beetje afneemt. Daarom is het om op de korte termijn veel te minderen op CO2-uitstoot belangrijk om eerst de korte vluchten zeer onaantrekkelijk te maken, zodat daar veel winst op te boeken valt. Dit gaat voornamelijk om afstand tot 500 à 750 kilometer, zoals Amsterdam - Parijs bijvoorbeeld en binnenlandse vluchten in grotere landen.